Critical Care Nursing

پرستاری علم و هنر است برای همین یک پرستار باید علاوه بر دانش لازم، از آمادگی روحی و روانی، صبر و حوصله، روابط عمومی خوب و قدرت تجزیه و تحلیل بالا برخوردار باشد.

لغت پرستار (NURSE) از کلمه لاتین (NUTRIX) به معنای تغذیه گرفته شده است. پرستار یکی از اعضاء کلیدی در گروه مراقبت های بهداشتی و درمانی است و نقش ارزنده او در پذیرش، آماده سازی، مراقبت ها و حمایت های جسمی و اجتماعی مورد قبول همه است و بر هیچ کس پوشیده نیست.

مراکز بهداشتي، درماني با هدف عمده ارائه خدمات مطلوب به مددجويان تشکيل شده اند.بنابر اين، مددجويان يا بيماران، محور همه فعاليت ها هستند و جلب رضايت آنان نيز بايد هدف اصلي مسئولان و ارائه دهندگان خدمات بهداشتي درماني در آن مراكز باشد. جلب رضايت نيز مستلزم آگاه شدن از نيازها و نظرات آنان از طريق برقراري ارتباط مناسب با مددجويان و خانواده آنها است.

پرسنل پرستاري که به عنوان ارائه دهنده مراقبت به مددجو، بيشترين تماس و ارتباط را با وي دارند، در زنجيره عوامل موثر بر رضايتمندي بيماران، از جايگاه ويژه اي برخوردارند.

پرستاري حرفه اي است که در آن، تجربه، احساسات، عواطف و رابطه ها مجموعه کار روزمره را تشکيل مي دهد.

ارتباطات، مجموعه اي از مهارتهاست که هدف عمده آن درک نظرات و ديدگاه هاي طرف مقابل و تفهيم نظرات خويش است.

مهارت در برقراري ارتباط مناسب با بيماران، موجب افزايش توانایي ها و اعتماد به نفس پرستاران می شود، استعداد و دستاوردهاي حرفه اي ما را جلوه گر مي سازد و احترام و قدرداني ديگران را جلب مي کند.

رابطه ميان پرستاران و دريافت کنندگان مراقبت به گونه اي نابرابر آغاز مي شود: يک طرف بيمار است و طرف ديگر سالم، يک طرف ناآگاه است و ديگري دانش خاصي دارد. يکي دريافت کننده و نيازمند کمک است و ديگري ارائه دهنده. بنابراين رنج و بيماري نقطه آغاز است اما، هدف هر دو بازگرداندن سلامت يا بهبودي است.

آنچه پرستار به عنوان ارائه دهنده مراقبت عرضه مي کند ترکيبي است از دانش و مهارت ها، ساعات طولاني کار، و وظايف ناخوشايند و آنچه دريافت مي دارد، قدرداني يکي از بستگان بيمار، لبخند يک کودک يا مادر يا تنفس راحت يک بيمار است. به همين دليل است که پرستاري، حرفه اي منحصر به فرد محسوب مي شود.

ميلتون ميروف 8 عامل اساسي را لازمه ارائه مراقبت مي داند اين عوامل عبارتند از دانش و آگاهي در مورد بيمار، فرهنگ و نيازهاي او، تلفيقي از ريتم هاي متناوب و متفاوت با يکديگر، مانند تجربيات گذشته و علوم جديد، صبوري هنگام مراقبت از فرد و حرکت گام به گام با او، صداقت در گفتار و کردار، اعتماد و اطمينان، تواضع، اميدوار بودن و اميد دادن به بيمار و شجاعت است.

سيمون زوج معتقد است مراقبت، اساس و پايه درمان است. وي پنج عامل همدردي، توانایي، اعتماد، وجدان و تعهد را لازمه مراقبت مي داند.

همدردی؛ را مي توان پاسخي دروني و برآمده از دل در شرايطي که نياز شديدي به اميد وجود دارد بر شمرد. همدردي ما را ملزم مي دارد که با ناتوانان ناتوان باشيم. همدردي چيزي بيش از مهرباني ساده است.

همدردي اساس مراقبت، و توانایي روبناي آن است. مراقبت را مي توان آموخت، اما همدردي ناشي از تجربه صدمه ديدن و مشاهده همدردي ديگران است. همدردي در حقيقت پذيرفتن ديگري است به عنوان يک فرد، بدون توجه به موقعيت يا مرتبه اجتماعي او.

توانایي؛ دارا بودن دانش و مهارت به منظور پاسخ به نيازهاي بيمار در رابطه با مسئوليت هاي حرفه اي است. اما توانائي با چهره اي انساني.

اعتماد؛ لازمه برقراري ارتباط موثر با بيمار است. هنگامي که از طرف ارتباط، فردي حرفه اي است، طرف ديگر بايد احساس کند که وي قابل اعتماد است. ايجاد اطمينان بستگي به ميزان صداقت دارد. ارائه مراقبت دقيق موجب ايجاد و رشد اعتماد مي شود.

وجدان؛ عبارت است از راهنمایي که حرکت فرد را بر اساس صحت اخلاقي امور، کنترل مي کند، و او را به طرف رفتار صحيح و شيوه مناسب، خلاق و دلسوزانه ارتباط با ديگران هدايت می کند. به همین علت شايد بتوان وجدان را معنوي ترين اصول فوق محسوب کرد.

تعهد؛ تعهد نيز پاسخي عاطفي و پيجيده است. ويژگي آن همگرایی تمايلات و مسئوليت هاي فرد و يک انتخاب انديشمندانه برای عمل بر طبق آنها است.

نويسندگان مکتب اسلام نيز عوامل گوناگوني را در برقراري ارتباط موثر با بيمار مهم مي دانند از جمله اين عوامل عبارتند از:

۱- اخلاص: يعني ارائه مراقبت بر اساس صدق و بدون ريا و تظاهر و کذب به بيمار توسط پرستاري که خود را در محضر خداوند عالم مي بيند.

۲- محبت: بيماران در محيط ناآشناي بيمارستان تنها و دردمند هستند، رنج آنها سخت محتاج دوستی و محبت پرستار هستند. پرستار با گوش کردن به صحبتهاي بيمار و توجه به نيازهاي او، ضمن مراعات اصول اسلامي مي تواند کمال محبت را به بيمارش داشته باشد.

«بيمار به محبت بيشتر از دارو نياز دارد» امام خميني (ره)

۳- عدالت: پرستار مسئول مراقبت از بيماراني است که هر يک به نوعي از مراقبت و توجه نياز دارند. برخي محتاج مراقبتهاي ويژه و خاص هستند. آنها همچنين، از طبقات مختلف اجتماعي هستند، اما پرستاران بايد با رعايت عدالت همگان را برابر دانسته و تفاوتي از اين جهت بين آنها قائل نشوند و ضمن آنکه حداکثر تلاش خود را براي رفع نيازهاي جسمي و رواني ايشان به کار مي گيرند، به آنها توضيح دهند که هر بيماري نيازهای خاصی دارد و در نتيجه نوع پرستاري از بيماران متفاوت است.

۴- صبوري: پرستاران هميشه با افراد و بيمارانی سر و کار دارند که بر اثر درد و رنج ناشي از بيماري و نگراني، طاقت خود را از دست داده اند، حساس، زود رنج و حتي گاهي پرخاشگر مي شوند. پرستاري که به خلق و خوي انساني و اسلامي آراسته است، بايد هميشه در برابر برخورد تند بيمار، از خود متانت و بردباري نشان دهد و کينه اي از آنان به دل نگيرند. و خداوند انسانها را به داشتن آن بشارت داده است.

صاحبنظران ديگر معتقدند: قوانين و مقررات از عوامل موثر بر نحوه رفتارهاي انسان هستند و افراد حرفه پرستاري نيز با توجه به قوانين موجود، رفتارهاي خود را به منظور حفظ موقعيت شغلي خود، تنظيم مي کنند.

بنابراين چنانچه ارتباط حرفه اي بر اساس حفظ و رعايت قانون باشد، حدود آن مشخص و روشن خواهد بود.

رعايت احترام و حفظ حريم بيمار هنگام برقراري ارتباط

هر کس جاي مددجو قرار گيرد خواهد گفت آنچه که مهمتر از هرچيز ديگر است انسان بودن پزشک و پرستار است.

مدل قراردادي: در اين روش ارزش هاي مورد نظر بيمار مورد توجه قرار مي گيرد و پرستار (يا پزشک) در تصميم گيري شرکت دارد. اين مدل با مفهوم واقعي مراقبت، ارتباط نزديکي دارد. همچنين مدلي است که با فرآيند پرستاري هماهنگ است و بر اساس احترام به فرد، توجه به نيازها و ارزش هاي مددجو و مشارکت او و پرستار، اقدام مي شود.

مدل دانشکده اي مدلي ايده آل و آرماني است. در اين مدل بيمار و پرستار اهداف مشترک دارند و به صورت دوستان صميمي عمل مي کنند.

تهمینه ناجی

مترون بیمارستان مرکز طبی کودکان

سازمان نظام پرستاری